Het gemaal in Katwoude is afgebouwd en in werking

Zondag 10 maart 2024 10:03

Na met verschillende bedrijven een aantal jaren onder de weg door te werken, heeft HHNK (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) het gemaal opgeleverd. Omroep PIM heeft diverse videoreportages gemaakt tijdens de bouw, en nu gingen we langs bij het in werking zijnde gemaal.

Het unieke van dit project was dat het gemaal onder de weg is aangelegd, waarbij het verkeer op een paar weekenden na, ongehinderd kon doorrijden. We spraken projectleider John Klaver een aantal keer, in zomers weer en op het ijs, want de hele constructie is in 2020 begonnen. Er zijn open dagen geweest voor geïnteresseerden, onder andere op de Dag van de Bouw. 

Tijdens het graven is er een sluisdeur gevonden uit de 16e eeuw. De bouw heeft door de archeologische experts die daar aan het werk waren wel enige vertraging opgeleverd maar zo’n vondst was dan ook wel uniek. 

John Klaver vertelde ons na oplevering dat het idee voor dit gemaal zo’n 100 jaar geleden is ontstaan, door de heer Rups. Om hem te eren is er linksonder een rups aangebracht in het naambord dat boven op het gemaal staat en door een kunstenaar is gemaakt.

Het gemaal heeft drie pompen, die in principe het overtollige water uit de Schermerboezem naar het Markermeer pompt. Het kan gebeuren dat de pomp moet worden omgedraaid om het water de andere kant op te verplaatsen en dit is dan ook mogelijk. Ook is er een vispassage, helaas van de buitenkant niet te zien maar omdat we het eerder bij de bouw hebben gezien, konden we John op zijn woorden geloven.

Binnen vertelde Pieter Bouwman over het beheer van dit gemaal. Vanuit zijn laptop thuis kan hij zien hoe hoog het water staat, maar de pompen gaan vanzelf draaien als het nodig is. Deels onder de weg is een ruimte waar de travo’s staan en de pompkasten met bedieningsknoppen. Maar het meeste gaat automatisch, vertelt hij erbij.

Buiten in het water is het gemaal aan beide kanten afgezet met gele ballen om zo zwemmers te waarschuwen. Op het land is een hekwerk geplaatst in de vorm van rietstengels en gaat zo op in het landschap.

Het gemaal moet er vooral voor zorgen dat aan de kant van het Stinkevuil de mensen droge voeten houden. Dat gebeurt samen met andere gemalen in de omgeving. Dit gemaal kon ook niet voorkomen dat er te hoog water kwam te staan aan de andere kant, in het Markermeer in januari. Hoe daar het water zo hoog kwam te staan is nog een onderzoek dat bij Rijkswaterstaat ligt.