Bijzonder Kerstconcert in de Grote Kerk van Monnickendam
Gepubliceerd: Woensdag 21 november 2018 10:58
Foto: Nico Oussoren
De Cantorij Monnickendam nodigt u uit om te komen luisteren naar haar vertolking van het Weihnachts Oratorium van Joh. Seb. Bach. Met medewerking van sopraan Elma van den Dool en het Nationaal Symphonisch Kamerorkest; dit alles onder de bezielende regie van vaste dirigent Marcel den Dulk.
Dit Weihnachts Oratorium componeerde Bach oorspronkelijk als zes complete Kerk(dienst) Cantates van elk ongeveer een klein uur, om in serie te worden gezongen bij de volgende gelegenheden: Canates 1 t/m 3 op respectievelijk eerste , tweede en ( in Bach's tijd nog gevierde) derde Kerstdag; Cantate 4 uit te voeren op Nieuwjaarsdag, Cantate 5 op de zondag na Nieuwjaar en Cantate 6 op 6 januari: Het Drie Koningen feest, ook wel Epiphani oftewel "de Verschijning van Christus"genoemd. Deze laatste drie Cantates bezingen o.a. meerdere aspecten van de komst van de Drie Wijzen uit het Oosten. Bach componeerde deze ongeveer tien dagen overspannende, zesdelige cyclus als één groot muzikaal totaalbeeld, overeenkomstig het Bijbelse Kerstverhaal. Hij laat de evangelist dit alles uitgebreid zingend vertellen, doorspekt met tussenliggende bespiegelingen (recitatieven) waaraan ook solo-gezangen (aria's) zich wijden. Het veelvuldig ingezette koor zingt de koralen, allerlei jubelzangen en hier en daar 'illustraties' van het verhaal, bijvoorbeeld met betrekking tot de Drie wijzen uit het Oosten.
Pas in 1844 werd een eerste geslaagde poging gedaan om deze urenlange Oratorium cyclus te comprimeren tot één gangbare concert -uitvoering. Sindsdien wordt in diverse combinaties op een dergelijke verkorte uitvoeringspraktijk voortgeborduurd. In die vorm hebben tegenwoordig de meeste ensembles dan ook 'Het Weihnachts van Bach' op hun concertprogramma in de Kersttijd. De keuze tussen wat wél uit te voeren op zo'n concert en wat niet, die is aan de desbetreffende dirigent . Vaak beperkt men zich tot Cantates 1 en 2; soms ook met nr. 3 en/of 4 erbij , voorzien van over het geheel gemaakte coupures om binnen de gebruikelijke anderhalf uur speeltijd te blijven.
Een andere, minder vaak gehoorde mogelijkheid is een soort ''Reader's Digest"- versie van de gehele cyclus. Hierin smeedt men de meest zinvol geachte bestanddelen onverkort als geheel aaneen zonder verstoring van de grote lijn zoals Bach die had bedoeld voor de zes cantates . Marcel den Dulk koos grosso modo voor deze laatste uitvoeringsvorm: Alle koordelen van alle zes cantates volledig; bijna geen recitatieven of evangelist (er van uitgaande dat iedereen tenslotte wel de inhoud van "Het Kerstverhaal" kent) ; en wél de meest belangrijke en relevante aria's, allen uitgevoerd door sopraanstem - een evenzeer bijzondere als geslaagde, zo bleek in 2014 bij de eerste uitvoering vanuit deze benadering door de Cantorij Monnickendam, waarmee de grote lijn van het Weihnachts Oratorium, vanaf het juichende openingskoor tot en met de climax en (zelden uitgevoerde) afrondende apotheose in Cantates 5 en 6, optimaal tot zijn recht komt.
Dirigent en koor verheugen zich erop, u met dit alles op de vooravond van Kerstavond een buitengewoon feestelijk Kerstconcert te mogen voorschotelen! ... U gaat gegarandeerd in Kerststemming naar huis! En....dit geldt ook voor jullie, jongeren: Kerstmis is féést en dat kun je horen en voelen in deze muziek, die op zoveel momenten danst dat het zelfs hier en daar echt 'swingt'!
Meer informatie: www.cantorijmonnickendam.nl (en bij de koorleden).
Onder leiding van Marcel den Dulk en gelardeerd met sopraansolo's zal de Cantorij Monnickendam het volgende voor u uitvoeren: Alle koordelen uit het gehele Weihnachts Oratorium met daarbij belanghebbende solo's (gezongen door gelauwerde sopraan Elma van den Dool). U zult misschien denken: hoezo, bijzonder? Kijk maar om je heen - posters ten over, van koren die het Weihnachts "doen". Op zich een correcte bespiegeling. Echter: op zich is dit oratorium al opmerkelijk omdat het totale werk bestaat uit zes complete kerkcantates die bedoeld zijn geweest om in zes kerkdiensten van voor de Kerst tot na Oud - en - Nieuw uitgevoerd te worden. Dit betekent minstens zes uur muziek...in de huidige traditie van ongeveer anderhalf uur per concert is dat een onmogelijkheid. Dus: tot dusverre werden dan niet het hele Oratorium maar een selectie van enkele Cantates daaruit opgevoerd. Omdat het altijd een "Kerstconcert" betreft, kiezen de meeste dirigenten voor hetzij de eerste twee, hetzij de de eerste drie Cantates. Sommige dirigenten selecteren twee van de eerste vier; want de eerste vier delen gaan over het Kerstgebeuren zoals in de Bijbel verhaald.
Onder leiding van Marcel den Dulk en gelardeerd met sopraansolo's zal de Cantorij Monnickendam het volgende voor u uitvoeren: Alle koordelen uit het gehele Weihnachts Oratorium met daarbij belanghebbende solo's (gezongen door gelauwerde sopraan Elma van den Dool). U zult misschien denken: hoezo, bijzonder? Kijk maar om je heen - posters ten over, van koren die het Weihnachts "doen". Op zich een correcte bespiegeling. Echter: op zich is dit oratorium al opmerkelijk omdat het totale werk bestaat uit zes complete kerkcantates die bedoeld zijn geweest om in zes kerkdiensten van voor de Kerst tot na Oud - en - Nieuw uitgevoerd te worden. Dit betekent minstens zes uur muziek...in de huidige traditie van ongeveer anderhalf uur per concert is dat een onmogelijkheid. Dus: tot dusverre werden dan niet het hele Oratorium maar een selectie van enkele Cantates daaruit opgevoerd. Omdat het altijd een "Kerstconcert" betreft, kiezen de meeste dirigenten voor hetzij de eerste twee, hetzij de de eerste drie Cantates. Sommige dirigenten selecteren twee van de eerste vier; want de eerste vier delen gaan over het Kerstgebeuren zoals in de Bijbel verhaald.
Bron: Cantorij Monnickendam
