Het kloppend hart van Waterland
Live

Burgemeester bezoekt tentoonstelling 'Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos'

Gepubliceerd: Maandag 13 juni 2022 13:33

Burgemeester bezoekt tentoonstelling 'Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos'

Op woensdag 8 juni is Omroep PIM aanwezig bij de ontvangst van burgemeester Marian van der Weele en locoburgemeester Astrid van de Weijenberg in het bezoekerscentrum van het Amsterdamse Bos. Zij worden daar ontvangen door de in Ilpendam wonende meneer Lion Tokkie en zijn vrouw Marga. Lion Tokkie werd tijdens de Landelijke Nabestaandendag op 15 mei verrast door Astrid van de Weijenberg. Zij reikte een Koninklijke Onderscheiding aan hem uit en zo is hij nu Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Helaas kon de burgemeester daar toen niet bij aanwezig zijn, daarom bezoeken zij nu samen de door hem georganiseerde tentoonstelling: 'Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos. Joodse werkkampen in en rond Amsterdam 1941-1944’.

De heer Tokkie heeft zich bijzonder ingespannen om deze tentoonstelling te realiseren met enorm veel speur- en uitzoekwerk in de archieven. Daarnaast ontvangt hij dagelijks verzoeken om informatie van nabestaanden van Joden die in de oorlog zijn omgekomen in de Holocaust. Ook is hij gastspreker bij het ‘Landelijk Steunpunt Gastsprekers WO II tot Heden’. Door al deze activiteiten over de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog, levert hij een enorme bijdrage aan de bewustwording van de Holocaust en aan het op de hoogte brengen van de hedendaagse jeugd over waar discriminatie en oorlog toe geleid hebben en nog steeds kan leiden.

Veel Nederlanders waren in de dertiger jaren werkloos en deze groep mensen werd (geregeld) naar werkkampen gestuurd in ruil voor bijstand. Deze kampen boden onder het motto ‘wie niet werkt, zal ook niet eten’ een tweeledige oplossing, vond men toen; projecten konden worden uitgevoerd en de doelloosheid van het werkloze bestaan werd een beetje opgeheven. 
Zo werden er in 1931 26.000 werklozen te werk gesteld, in 1939 was dat aantal verdubbeld. Steunzoekers werden onder meer te werk gesteld bij de bouw van bruggen en sluizen, aanleg van bossen en kanaliseren van waterwegen.
Gedurende de bezetting waren veel Joden werkloos gemaakt door de beroepsverboden, dus deze maatregel leek er een waardoor er wat geld verdiend kon worden. Maar, de werkkampen in de Tweede Wereldoorlog leken wel hetzelfde, maar waren het niet…

Lion Tokkie wilde niet alleen weten hoe het zat, hij heeft ook een persoonlijke betrokkenheid. Hij is van Joodse komaf en veel familieleden hebben de oorlog niet overleefd. Zijn vader heeft de oorlog wel overleefd en zat in zo’n kamp. De vraag rees hoe zijn vader in deze val gelokt werd. Hoe functioneerde het systeem? Tokkie constateert dat men langzamerhand de Joden in aparte werkkampen concentreerde. Ze vormden een schakel in de Jodenvervolging van de Duitse bezetter, waarin ook Nederlandse (overheids)instanties een rol speelden. Voor velen bleken de werkkampen een voorportaal voor deportatie naar vernielingskampen als Auschwitz en Sobibor.

Tokkie onderzocht vanaf 2010 de bronnen en kwam tot de conclusie dat het aantal Joodse werkkampen in Nederland veel groter was dan tot recent gedacht werd. De kampen bevonden zich op onverwachte plaatsen, dus niet alleen in Overijssel en Drenthe. In en rond Amsterdam waren tijdens de Tweede Wereldoorlog maar liefst 13 werkkampen speciaal voor Joodse mannen, die daar verplicht tewerkgesteld werden. Daarvan lagen er 4 in het Amsterdamse Bos en 1 op Schiphol-Oost. Ook in Waterland waren deze kampen, in Monnickendam en Ilpendam.

In de expositie belicht het Amsterdamse Bos deze schaduwzijde van haar geschiedenis, aan de hand van persoonlijke verhalen, foto’s, objecten, documenten en interviews op video. De tentoonstelling is nog te bezoeken tot met 10 juli 2022 in de Boswinkel, het bezoekerscentrum van het Amsterdamse Bos. Lion Tokkie gaat vanaf september door het land en als hij zijn verhaal komt vertellen in Waterland, zal PIM daar ook over informatie over delen.

Deel deze pagina:

Omroep PIM - redactie@omroep-pim.nl - Realisatie website: HPU Internet Services